İnformal Öğrenme Nedir?

İnformal öğrenme kendine özgün biçimde, genellikle eğitim programlarını yöneten kişilerin kontrolünün ötesinde, sınıfların ve ortamların sınırları dışında, örgün bir eğitimin uzaktan sağlanacağı bir süreçte gerçekleşmektedir. İnformal öğrenme öğrenenlere; neyi, ne zaman, nasıl, ne şekilde öğreneceklerini kontrol edebildikleri içsel bir motivasyon sağlamaktadır.

İnformal öğrenme herhangi bir yerde ve zamanda gerçekleşebilir, örneğin iş konusunda sohbet eden iki çalışan birbirinden birşeyler öğrenebilirler ya da metro da giderken vagonda yer alan ekranlarndan çeşitli bilgiler edinebilirsiniz ya da metro çıkışına doğru yürürken bir anda orada bulunan fotoğraf sergisinin ortasından geçerek yeni şeyler öğrenmeye başlayabilirsiniz.

Bazı kuruluşlar informal öğrenmeye iş-tabanlı öğrenme adını vermişlerdir. Bunun nedeni ise kişiselleştirmenin, özgünlüğün, aktivetinin ve bütünleşmenin iş hayatına doğru oluşudur. İnformal öğrenme iş hayatında kendiliğinden ortaya çıkarken farklı ortamlarda da vuku bulduğunu göz ardı etmemek gereklidir.

İnformal Öğrenme Nasıl Çalışır?

İnformal öğrenme altı etkenin ışığında incelenebilir. Ancak informal öğrenme herhangi bir yerde gerçekleşebileceğinden dolayı bir kesinlik bulunmamaktadır.

Çıktıların doğası
Deneyimin doğası
Köken
Öğrencinin rolü
Öğreticinin rolü
Öğretim tasarımcısının rolü

Neden İnformal Öğrenme Değerlidir

Microsoft teknoloji yaygınlaştırmacısı Bob Mosher, informal öğrenmeyi şu kelimelerle açıklamıştır. “ İki kelime, aciliyet ve yaygınlık. İnformal öğrenme iş ortamlarında sıklıkla kendine yer bulmaktadır. Öğrenenlerin kendine avantaj sağladığı ve iş ile ilgili kaynakları kullanabildiği tekniklerdir. Diğer bir nedeni ise zamanın çok kısıtlı olması. İleri seviye insanlar örgün öğrenme gerçekleştirebilmek için yeterince zaman bulamıyorlar ki bu da e-öğrenmenin popülaritesini arttırıyor. Mosher okullarda, resmi kurumlarda ve iş hayatında informal öğrenmeye olan kaymayı kabul ediyor ve bunun iki yönden gerçekleştiğini söylüyor, iş ve öğrenme hayatının bütünleşmeye başlaması ve daha özgün yaklaşımlar.

İnformal öğrenme, formal öğrenme kadar maliyetli değildir. İnformal öğrenmenin gerçekleşmesi için eğitici kullanmaya, çalışanları iş ortamlarından ayırıp onları sınıflara koymaya gerek yok hatta öğretim yönetimi sistemi satın almaya ya da geliştirmeye. İnformal öğrenme çeşitli ortamlarda ortaya çıkar ve bireysel olarak gerçekleşebilir. Bu da kuruluşların maliyetleri kısması anlamına gelir.

Müze Deneyimi

Müzelerin informal öğrenme ile ilişkiler aslında oldukça fazladır. Müzeler çeşitli boyutlarda ve çeşitli konularda insanlara çok farklı deneyimler sunarlar. Sanat müzeleri, tarih müzeleri, bilim müzeleri, teknoloji müzeleri gibi çeşitli temalarda faaliyet gösteren müzeler ziyaretçiler için birer informal öğrenme ortamı oluştururlar.

Kuruluşlarda ise informal öğrenme zaman zaman “iş başında öğrenme” olarak adlandırılmaktadır. Öğrenme gerçek hayattaki durumların deneyimlenmesi gerçekleşmektedir. İster amirlerin talepleri doğrultusunda gelen sorunlara çözümler bulmak, isterse iş akışında gerçekleşen sorunlara bulunan çözümler olsun bu olayları bizler insan performans teknolojilerinin bir parçası olarak ele alıyorum. Bu gibi durumlar medya sunumlarında gösterilenlerden çok daha değerlidir.

Müzelerde elde edilen deneyimlerle iş hayatında gerçekleşen informal öğrenme deneyimleri arasında bir başka önemli benzerlik daha yer almaktadır. Ziyaretçiler açısından bakıldığında müzelerde geçirilen zamanlar yapılandırılmamış olarak gerçekleşmektedir oysa bu informal çevre müze yöneticileri, eğitimciler ve sergi tasarımcıları tarafından özenle hazırlanmaktadır. İş yerinde gerçekleşen informal öğrenme deneyimi ise, müzede olduğu gibi, katılımcıların ihtiyaçları, özel amaçlar, belirlenmiş stratejiler, değerlendirme sonuçları ve sürekli iyileştirme çalışmaları ile gerçekleşir.

İnformal Şirket Deneyimleri

Marguerite Foxon, Motorola’nın üst düzey yöneticilerini yetiştirmek için hazırlanan Altın Süreç isimli programı şu şekilde tanımlıyor. Faaliyet öğrenme, sürecinde formal öğrenme ile gerçek hayat birleştiriliyor. Bu süreç Marquardt(1999) tarafından ie küçük grupların gerçek hayat problemlerini çözmeyi öğrenmeleri ve bunları aynı anda öğrenme sürecinin bir parçası olarak yansıtmaları.

Whirlpool şirketinde ise çalışanlar firmanın ürünleri yaşayarak öğreniyorlar. Yeni işe başlayan çalışanların firmanın ürettiği eşyaları kullanarak çamaşır yıkamaları, yemek pişirmeleri ve bulaşık yıkamaları bekleniyor. Böylelikle çalışanlar ürünleri ve özellikleri kitaplar yerine doğrudan doğruya kullanarak ve yaşayarak öğrenmiş oluyorlar.

Teknoloji ve İnformal Öğrenme

Çevrimiçi Uğraşı Toplulukları

Çevrimiçi uğraşı toplulukları, çevrimiçi ortamda bir araya gelmiş olan ve aynı ilgi alanını, mesleği ya da uğraşıyı paylaşan insanlardan oluşan topluluklardır. Çevrimiçi öğrenme toplulukları karma öğrenme programları için bir temel oluşturmuştur. Çevrimiçi ortamlarda bir araya gelen ve paylaşımlarda bulunan insanlar bu paylaşımlar yüzyüze ortamlara, çeşitli derslere ve sosyal alanlara taşıyarak daha geniş ve kalıcı bir ortam meydana getirmişlerdir.

Sanal Koçluk

Bütün informal deneyimleri bir topluluk içinde gerçekleşmiyor. İnformal öğrenme bireysel ve kişiye özel olarak ve yinede teknoloji yardımıyla gerçekleşebilir. Sanal koçluk ile insanların öğrenmek istedikleri bilgileri öğrenmek istedikleri şekilde öğrenebilecekler, spor, sağlık gibi programlarını çevrimiçi ortamlardan uzman desteği alarak yapabileceklerdir.

İnformal Öğrenme ve Eğitim[1]

Çalışanların gelişimleri için formal ve informal eğitimler kullanılmaktadır. İnformal eğitim yöntemleri sayesinde çalışanların gelişimi sadece formal eğitimle kazandırılan becerilerin fazlasını farklı yollarla kazandırabilmektedir.

Onu bul
Ondan Öğren
Onu Onurlandır
Onu Destekle
Rolleri Yeniden Belirle

Geleceğe Doğru

Zaman ilerledikçe formal ve informal öğrenme arasındaki farklar yokolacaktır. Öğrenmenin nerede ve nasıl gerçekleştiğinden daha önemli olan öğrenmenin gerçekleşmesi olacaktır.

[1] Training: Eğitim, Kurumsal Eğitim, Yetişek

Kaynakça

Rossett, A. ve Hoffman, B. (2006). Informal Learning. R. A. Reiser ve J. V. Dempsey (Ed.), Trends and Issues In Instructional Design and Technolgoy içinde (Second Edi., ss. 166–172). Pearson.

İnformal Öğrenme