Kurumsal Eğitmenin Dijital Alet Çantası 3 – Uzaktan Eğitim ve Tasarım Araçları

Serinin ilk iki yazısında veri toplama araçları ve veri analizi araçlarından bahsettikten sonra 3.bölümü sadece Powerpoint ve sunum araçlarına ayırmayı planlamıştım ancak birden bire gündemin değişmesi, uzaktan çalışma ve uzaktan eğitim araçlarına erişim konusunda yazmaya karar verdim. Yine öncelikli olarak açık kaynaklı ya ücretsiz olarak sunulan araçları tanıtmaya çalışacağım.

Öncelikle uzaktan eğitim çalışmalarını uzmanlarına bırakın diyerek konuya başlamayacağım, ancak yine de bu konudaki temel bilgileri edinebileceğiniz birkaç makaleyi de yazının içerisine ekleyeceğim ki merak edenler ve temel bilgileri edinmek isteyenler okuyabilsinler. İkinci olarak değineceğim konu ise sizlerin eğitmen ya da konu alanı uzmanı olduğunuz gerçeğini unutmamanız. Bunu şu sebeple söylüyorum, hiç kimse mükemmel bir şekilde animasyonlar, efektler ve video çekimleri yapmak zorunda değil! Öğretimsel projeler, e-öğrenme projeleri ya da uzaktan eğitim projeleri genellikle bir takım çalışması olarak yürütülmekte ve endüstri standardı olarak kullanılan yazılımlara da büyük paralar ödenmektedir. Bu nedenle öğretim tasarımı uzmanı, konu alanı uzmanı, grafik tasarımcı, animatör, seslendirme uzmanı, kameraman, proje yöneticisi ve gerekli hallerde ihtiyaç duyulan kişilerin oluşturduğu bir ekibin çıkardığı işi tek başınıza çıkarmak için vaktinizi harcamak yerine içeriği olabilecek en anlaşılır biçimde kitlenize ulaştırmayı hedefleyin. Animasyonlu, profesyonel seslendirme yapılmış içerikler hazırlamak imkansız mı tabi ki değil, ancak kendi adıma 1dk’lık bir video hazırlamak için ilk etapta 6-8 saat bir zaman harcadığımı belirtmek isterim. Özellikle kişilerin uzaktan çalışmaya başladığı şu günlerde, yalnızca bildiklerinizi öğrenenlerle paylaşmak için kolaylıkla harekete geçebilir ve aşağıda önereceğim açık kaynaklı ya da ücretsiz araçları da kullanarak paydaşlarınıza ulaştırabilirsiniz.

Video Konferans, Canlı Yayın ve İşbirliği Araçları

Son günlerde neredeyse endüstri standardı haline gelmiş olan Zoom’dan ya da ikinci en iyi alternatifi olan Microsoft Teams’den burada bahsetmeyeceğim. Bu yazıyı hazırlamakta amacım açık kaynaklı ve ücretsiz araçlarında bütçesi olmayan ya da acil ihtiyaçlarını karşılamak isteyenlerin başvurabilecekleri araçları sunmak. Ancak yine de buraya Eğitim için Microsoft Teams hızlı başlangıç kılavuzunu ekleyerek Teams kullananlara yardımcı olabileceğimi düşünüyorum.

Jitsi

Jitsi tamamiyle açık kaynaklı olarak geliştirilen ve ücretsiz olarak sunulan bir video konferans hizmeti. www.jitsi.org adresinden ulaşabileceğiniz ürünün kendi sunucularınıza ya da bulut sunuculara kurarak kurabileceğiniz ve yönetebileceğiniz bir versiyonunun yanında meet.jit.si adresinden girerek doğrudan doğruya da kullanabilirsiniz. Jitsi’de diğer yazılımlara benzer olarak ekran paylaşımı, uygulamanın açık olduğu ekranın paylaşımı, görüşmeyi kayıt etme, canlı yayın özellikleri bulunuyor. jitsi.org/built-on-jitsi adresinden de Jitsi teknolojisini kullanarak ücretli ya da ücretsiz servisleri olan ticari kuruluşlara ulaşabilirsiniz. Herhangi bir ücretli çözüme ulaşmak için zamana ihtiyacınız var ise ya da küçük takımlarla kendi sunucularınız üzerinde çalışmak isterseniz, jitsi sizler için güzel bir alternatif olabilir.

BigBlueButton

BigBlueButton uzaktan eğitim ve ders verme amacıyla hazırlanmış olan açık kaynaklı ve ücretsiz bir yazılım. Diğer uygulamalardan farklı olarak BigBlueButton doğrudan doğruya eğitim amacıyla hazırlanmış olması nedeniyle öğretmen ekranından sisteme bağlandığınızda ekran paylaşımı, ekran kaydetme, sohbet gibi diğer yazılımlarla ortak olan özelliklerinin yanında sunularınızı sisteme yükleme, anket ve paylaşımlı bir beyaz tahta ekranı geliyor. Böylelikle uygulama içerisinde doğrudan doğruya boş sunu ya da tahta üzerinde sunumunuzu yapabiliyorsunuz. Bu özelliklere ek olarak paylaşılabilen notlar sayesinde önceden hazırladığınız notlarınızı da sisteme koyabiliyorsunuz. Ücretsiz ve doğrudan kullanılabilen sürümü şu günlerde yoğun kullanımdan dolayı biraz yavaş olarak çalışsa da Moodle, WordPress, Drupal gibi açık kaynaklı içerik yönetim sistemleri ile dünya genelinde kullanılan bazı öğrenme yönetim sistemleri ile hali hazırda entegre çalışabiliyor. Bunun yanında kendi sunucularınıza kuracağınız bir Linux sunucu üzerinden de ücretsiz olarak kullanabileceğiniz BigBlueButton ayrıca diğer sistemlerinize entegre edebileceğiniz API hizmetini de sunuyor.

Sınırlı Ücretsiz ya da Ücretli Araçlar

Uzaktan video konferans, eğitim vb konularda tamamiyle açık kaynaklı ve ücretsiz araçlar bulunsa da uzaktan iş birliği ve proje yönetimi konusunda bütün özelliklerini ücretsiz sunan bir çözüme henüz rastlamadım, bu konulara en yakın açık kaynaklı ve ücretsiz çözümü şimdilik Mahara sunuyor ancak Mahara bir işbirliği aracından çok bir e-portfolyo yönetimi aracı olarak öne çıkıyor. Denemek isterseniz mahara.org adresinden ulaşabilirsiniz.

Ayrıca Cisco’nun Webex yazılımına da değinmeden geçemeyeğim. Hem uzaktan eğitim hem de görüntülü konferans için güçlü özellikleriyle önce çıkan Webex, Cisco’nun güvencesi ve güvenliği sayesinde öne çıkıyor. 100 kişiye kadar ücretsiz ve süresiz kullanım sunan versiyonunun yanında profesyonel sürüm ise 13.99€’dan başlayan fiyatlarla kullanıcılara sunuluyor.

Microsoft Teams (Demo Bağlantısı)

Zoom Meeting

Grafik Tasarım ve Düzenleme Araçları

Eğitmenler olarak hazırladığım eğitim materyallerinin vazgeçilmez bir parçası olan görselleri zaman zaman düzenlememiz ya da kendi ihtiyaçlarımız doğrultusunda baştan sona kendimizin hazırlaması gerekebiliyor. Görsel tasarım yazılımlarının fiyatlarını göz önünde bulundurduğumuzda ise özellikle küçük işlerimizi hızlıca çözebileceğimiz alternatif araçların elimizin altında bulunması oldukça güzel olacaktır. Powerpoint’in birçok özelliğini bu konularda kullanabiliriz ancak Microsoft’un ücretli ve ücretsiz yazılımları her geçen gün artarken ulaşılabilirlikleri de kolaylaştığı için baştan sona bir Microsoft araçları yazısı hazırlamaya karar verdim. Bu bölümde Microsoft dışındaki yazılım kuruluşlarının ya da toplulukların sunmuş olduğu çözümlerden bahsedeceğim.

Krita

KDE tarafından geliştirilen ve açık kaynaklı bir tasarım aracı olan Krita, Adobe ürünlerine benzer menüleri ve özellikleri öne çıkan bir ürün. Ücretsiz bir yazılıma göre oldukça güzel özellikleri olan ürünü Krita.org adresinden indirebilirsiniz. Bunun dışında Windows Store’da düşük bir ücretle satılan versiyonu bulunan ürünün bu sürümünü hem store üzerinden yükleyebiliyor hem de güncellemeleri otomatik olarak alabiliyorsunuz. Uzun yıllardır Gimp dışında iyi bir alternatif ortaya çıkmamıştı ve Krita özellikle kullanıcı dostu ara yüzü ile ilk sırada yerini almış oldu.

GIMP

Yıllardır Photoshop’un açık kaynaklı alternatifi olarak bilinen GIMP benim için hiçbir zaman iyi bir alternatif olamadı. Kullanıcı arayüzü ve buton sıralamasına alışamam nedeniyle verimli çalışamadığım GIMP yine de birçok acil iş ve kısa sürede yapılması gereken değişiklikler konusunda imdadıma yetişmiştir. Neredeyse çeyrek asırdır aramızda olan bu yazılım ile görsel düzenleme işlerinizin neredeyse tamamını ücretsiz olarak çözebilirsiniz.

Inkscape

Vektör temelli grafik işlerinizi ücretsiz ve güvenilir bir yazılım ile yapmak isterseniz Inkscape tam size göre. Krita ve GIMP’de kısmi olarak vektörel dosyaları ve tasarımı desteklese de Inkscape tamamiyle vektör temelli dosyalarla çalışmak için üretildiği için Illustrator’ün iyi bir alternatifi. Özellikle bir dönem baskı ve matbaa sektörünü kasıp kavuran CorelDraw’a da alternatif ve bir rakip.

Ücretli Araçlar

Ücretli araçlar içinde hemen hemen herkesin aklına sanıyorum Adobe’nin üretmiş olduğu Photoshop ilk sırada geliyor ki, maniplasyona uğramış fotoğrafların da açıklanmasında bunda Photoshop var gibi tabirler dilimize oturmuş durumda. Adobe masaüstü yayıncılık ve tasarım araçları yazılımlarında yıllardır endüstri standartlarını belirliyor olsa da pazarın büyümesi, her geçen gün daha çok insanın bu araçlara ihtiyaç duyması ile birlikte yazılımların çeşitliliğinde de belirgin bir artış olduğunu söyleyebiliriz.

Affinity Photo, Designer ve Publisher

3 yıl önce grafik tasarımcı bir arkadaşımın lisanslı ve kullanımı kolay, bir çok işini halledebileceğini bir yazılıma ihtiyaç duyması nedeniyle tanıştığım Serif şirketinin geliştirmiş olduğu Affinity yazılımları ise hem kullanıcı hem de bütçe dostu alternatifler olarak karşımıza çıkıyor. Ürün başına abonelik olmaksızın tek seferlik 169₺’lik fiyatıyla tam bir fiyat performans dönüşen Affinity Photo, Designer ve Publisher yazılımlarının Windows, Mac ve Ipad sürümleri bulunuyor. Kolay arayüze sahip ve uygun fiyatıyla bütçenizi zorlamayacak bir yazılım arıyorsanız Affinity tam da size göre.

https://www.youtube.com/watch?v=EfIzR3QD95A&list=PLjZ7Y0kROWiu_QMpLs1twGlfYCdn-1zzu

Adobe CC

Yılların emektarı, her tasarımcının göz bebeği olan Adobe ürünleri her alanda işimizi kolaylaştırsa da fiyatları ile el yakmaya devam ediyor. Yüksek lisans eğitimime başladığımdan beri Adobe öğrenci sürümlerini kullanmaya başlayarak bir nebze olsun düşük fiyattan yararlanabiliyor olsam da son kullanıcı fiyatları profesyonel tasarımcı olmayanlar için halen yüksek, özellikle kurumsal versiyonunun fiyatı ise el yakmaya devam ediyor. Adobe Photoshop, Illustrator, Lightroom tasarım ve düzenleme araçları başlığında bize yardımcı olacak araçlar olarak karşımıza çıkıyor.

Adobe Spark

Her ne kadar tarayıcı temelli uygulamaları kullanmayı sevmesem de Adobe Spark, hızlıca bir sosyal medya gönderisi, eğitim broşürü, 1-2 sayfalık bir herhangi bir görsel ürünü hızlıca ve sürükle bırak yöntemiyle tasarımlamama yardımcı olduğu için bu ürüne yer vermeden geçemedim. Diğer Adobe ürünlerinin aksine Spark geçtiğimiz günlere kadar tamamen ücretsiz olarak hizmet sunarken, şu anda freemium olarak karşımıza çıkıyor. Halen ücretsiz olarak birçok özelliğinden ve hazır tasarımlarından faydalanmamız mümkün. Tasarımlarını yaparken renk ve font seçimi konusunda zorlanıyorsanız Adobe Spark’tan yardım alabilir ve size sunduğu hazır kombinasyonlardan yararlanabilirsiniz.

Çoklu Ortam Tasarım ve Düzenleme Araçları

Son yıllarda sosyal medyanın, yeni medya ile hayatımıza girmesi ve birçok alanda ciddi değişikliklere neden olması ile karşımıza farklı yazılımlar ve araçlar çıktı. Cep telefonlarımız, taşınabilir iletişim cihazlarından taşınabilir birer medya canavarına dönüştüler. Bunun sonucunda da her geçen gün ortaya milyonlarca yeni içerik ortaya çıkıyor ve bunlar arasında kaybolmadan ilerlemek ve yeni medya ile yaşamak da her geçen gün hayatımızı kolaylaştırırken belki biraz da zorlaştırıyor. Özellikle COVID-19 ile birlikte evlerine kapanan kişilerin uzaktan eğitim ihtiyaçları için en hızlı ve belirgin çözümün çoklu ortam içerikleri olduğu ortaya çıkmış olsa da Clark ve Cozma’nın meşhur içerik mi yoksa ortam mı tartışmasını da hatırlamadan geçemiyoruz. Tartışmanın Türkçe özetine buradan, İngilizce özetine ise buradan ulaşabilirsiniz.

Geçtiğimiz yıllarda özellikle dijital fotoğraf makinelerinin video çekme özelliği ile sinematik görüntüler ve kaliteli içerikler üretmek için gereken donanımların nispeten erişilebilir fiyatlarla satılmaya başlamasıyla bu alanda içerik üretenlerin sayısı da hızla artış gösterdi. Son birkaç yılda ise cep telefonları kameralarının iddialı biçimde yapay zeka ve çoklu kamera kullanarak DSLR’lar ile yarışmaya çalıştığını gözlüyoruz. Burada ortaya çıkan durumda ise endüstri standardı haline gelmiş Full HD (1920X1080p) ve daha yüksek çözünürlükte video çekmek için pahalı donanımlara ihtiyacımızın kalmaması. Halen iyi ve kaliteli içerik üretmek için kaliteli donanımlara ihtiyacımız olsa da günümüz standartlarında 2000₺ değerinde iki kamerası olan bir cep telefonu, 100-150₺’lik bir mikrofon, 250-300₺’lik bir ışık ile eğitim amacıyla oldukça başarılı videolar üretebiliriz. İçerikleri üretirken ise başka bir yazının konusu olacak olan başta bilişsel yük olmak üzere, çoklu ortam ve öğrenme, e-öğrenme için öğretim tasarımı gibi konulara dikkat ederken, ürettiğimiz içeriklerin izlenebilir olması ile ilgili olarak telaffuz, diksiyon, duruş, kamera açısı ve hitap ettiğimiz yaş grubuna uygun biçimdeki popüler insanların Youtube ve benzeri mecralarda ürettikleri içerikleri de göz önünde bulundurmamız gerekiyor.  Burada aslında üzülerek söylüyorum ki youtube ve benzeri mecralarda ….. şeklinde bir cümle kurmayı düşünmüştüm ancak popüler olan her zaman kötü olmak zorunda değildir, her ne kadar Türkiye’de sosyal medyaya özel üretilmiş içeriklerin büyük çoğunluğunu takip etmesem ve dahi nefret etsem de hakkını yiyemeyeceğim çok başarılı ve kaliteli içerik üreticileri de yok değil. Bu da sanıyorum ki başka bir yazının konusu olabilir. Hemen çoklu ortamın vazgeçilmez birer parçası olan video ve ses düzenleme araçlarından ücretsiz ya da açık kaynaklı olanlarını listelemeye başlayayım.

DaVinci Resolve

Blackmagicdesign şirketinin ürettiği DaVinci Resolve gelişmiş özellikleriyle ücretsiz olarak sunulan video düzenleme yazılımlarının başında geliyor. DaVinci Resolve ve DaVinci Resolve Studio adında iki sürümü bulunan yazılımın Studio versiyonu ücretli ve yine de piyasada fiyat performans olarak iyi bir noktada 299$’lık fiyatıyla karşımıza çıkıyor, ancak ücretsiz versiyonu bile kendi eğitim videolarını düzenlemek ve hazırlamak için fazlasıyla yeterli olacaktır. Burada öneri olarak yazdığım yazılımların büyük çoğunluğunu indirip test etmiş olsam da DaVinci Resolve’ı indirilebilir versiyonunun çok büyük ve zaman alıcı olması nedeniyle henüz test etmedim ancak Adobe’nin öğrenci sürümünü kullanmayı bıraktığımda muhtemelen video montajında ve düzenlemesinde ilk başvuracağım yazılım DaVinci Resolve olacak. Profesyonel bir çok özelliği ve kullanım kolaylığını bünyesinde barındıran DaVinci Resolve’ın kullanımı ile çekilmiş Türkçe videolara da Youtube üzerinden erişmek mümkün.

Kdenlive

Basit arayüzü, 80 Mb’lık indirilebilir dosya boyutuyla hızlıca video düzenleme işine girebileceğimiz bir yazılım olan kdenlive adın da anlaşılabileceği gibi KDE oluşumunun bir parçası ve bu yönüyle Krita’nın da video editör kardeşi diyebiliriz. Açık kaynaklı ve ücretsiz olan bu yazılımın en beğendiğim özelliklerinden bir tanesi de OpenGL ve Direct X desteğinin bulunması, bunun yanında bu özellikler arasından seçim yapabilme şansını size vermesi. Özellikle orta ve ileri seviye ekran kartı kullanıcılarını render işlemi sırasında rahatlatacak olan bu seçim özelliğine Camtasia’da bile rastlamadığımı belirtmek isterim.

Shotcut

Tamamiyle ücretsiz ve açık kaynak kodlu olarak üretilmiş olan Shotcut, 76 Mb’lık küçük boyutuyla dakikalar için kuruluma hazır hale geliyor. Proje dosyaları, çoklu video ve ses dosyasıyla çalışma, renk düzeltme, geçiş efektleri gibi birçok özelliği bünyesinde barındıran yazılımın ara yüzü ise özellikle video düzenleme için kullanıcı dostu olarak nitelenebilir. Farklı yazılımlara aşinalığı olanlar için bir alışma zamanı gerektirse de herhangi bir yerden hızlıca bir video düzenleme yazılımına ulaşmak isterseniz listenizin başında Shotcut bulunabilir. Kurulabilir bir versiyonunun yanında taşınabilir  (portable) bir versiyonu da bulunan bu yazılımı taşınabilir diskiniz ya da belleğiniz üzerinden doğrudan çalıştırarak kullanabilirsiniz.

VSDC Video Editor

VSDC aslında bir eğitmen için ihtiyaç duyacağı tüm araçları neredeyse bir arada sunan ücretsiz bir yazılım. DaVinci Resolve’a benzer biçimde biri ücretli olmak üzere iki farklı sürümü bulunan yazılımın ücretli versiyonuna yalnızca 170₺ ödeyerek sahip olabilirsiniz. İlk bakışta kullanıcı ara yüzü Office 2010 – Powerpoint benzeri gibi görünse de bu benzerliği Articulate Storyline yazılımında da görebiliriz. Diğer video düzenleme yazılımlarının aksine ekran kaydının yanında PC kamerası ile kendinizi de kayıt almanıza imkan sağlayan özellikleri bünyesinde bulunan yazılım diğer video düzenleme yazılımlarına aşinalığı bulunan kişiler için başlangıçta farklı gelebilir ve zorlayıcı olabilir ancak Powerpoint kullanan ve video düzenlemeye başlayacak olan kişiler için bir problem olacağını düşünmüyorum. Kapsamlı bir authoring software (e-öğrenme hazırlama yazılımları) yazılımından tek eksiği scorm ile içerik paketleyemiyor oluşu ki zaten yazılımın amacı da bu değil ancak ücretsiz bir yazılım için Scorm ve web paketi oluşturmadan Camtasia kullanıcılarına ücretsiz ve güzel bir alternatif olarak karşımıza çıkıyor.

Audacity

Ücretsiz ve açık kaynaklı yazılım denince GIMP ile birlikte ilk akla gelen yazılımlardan birisi olan Audacity ile ses dosyalarınızı kolayca düzenleyebilir, filtreler kullanarak ses kayıtlarınızda düzeltmeler yapabilir ya da gürültüleri temizleyebilirsiniz. Kendi içinde sahip olduğu kayıt özelliği ile bilgisayarınız üzerinden ses kaydı yapmanıza da olanak veren Audacity’i web sitesinde sunulan plug-inleri kullanarak daha da güçlü hale getirebilirsiniz.

Adobe CC

Fiyatlarıyla bizi şok eden Adobe ürünlerine değinmeden bu bölümü kapatmak olmaz. Adobe’nin sunmuş olduğu Premier Pro, After Effects ve Audition yazılımlarını kullanarak yukarıdaki programlarının tamamının sunduğu özelliklere ulaşabilirsiniz. Bunun yanında Adobe’nin standart olarak sunduğu dosya yönetim sistemi sayesinde bir Photoshop ya da Illustrator dosyasını doğrudan doğruya Premier içerisinden kullanabileceğiniz gibi dosya içerisinde yaptığınız değişiklikler de proje dosyanıza yansıyacaktır.

Tasarım Yazılımlarından Microsoft Ürünlerine

Bu yazımda ortak özellikleri olsa ve kimi kullanıcılar için standart olarak gelse veya bazı ürünleri ücretsiz olsa da hiçbir Microsoft ürününe yer vermedim, bunun nedeni Microsoft’tan hoşlanmıyor olmam değil tam aksine bir eğitmenin ihtiyaç duyacağı tüm Microsoft ürünlerini tek başlık altında toplamak istemem. Bütçe sıkıntısının yanında IT ile de sıkıntıları olan kurumsal eğitmenlerin yalnızca Microsoft ürünlerini kullanarak neler yapabileceğini anlatacağım bir sonraki yazımı ise en kısa zamanda tamamlamayı planlıyorum. O yazı sanıyorum ki kısa zamanda yayına hazır olacaktır çünkü sürekli elimin altında olan ve sıklıkla kullandığım yazılımları tanıtacağım.

Bunun yanında MacOsX’de standart olarak sunulan ya da ücretli olarak alınabilecek olan Final Cut Pro gibi yazılımlara değinmedim, bunun nedeni son Mac bilgisayarımın 5 yıl önce yanmış olması ve bu yazılımı da 5 yıl önce kullanmış olmam. Kurumsal dünyada Mac işletim sisteminin çok yaygın olmaması da bu yazıda Mac için tasarlanmış olan tasarım ve düzenleme araçlarına yer vermemenin başka bir nedeni.

Son olarak bu yazıda baştan sonra bir yazının konusuna dahil olacak olan Camtasia, Articulate Storyline, Captivate gibi yazılımları dahil etmedim ki e-öğrenme yayınlama araçlarını, öğrenme yönetim sistemleri, Scorm ve xapi ile birleştirerek detaylı bir yazı yazmayı planlıyorum.

Mecburiyetten evde kalan ya da mecburiyetten işine giden herkesin ayrı bir sınav verdiği şu günlerden öğrendiklerimiz sanıyorum ki bizler için ayrı bir ders olarak karşımıza çıkacak. Buradan aldığımız dersler ise 5-10 yıl sonrasının e-öğrenme ve uzaktan eğitim dünyasını nasıl şekillendireceğini hep birlikte göreceğiz.

Son Not

Mart ayının ortasında başladığım bu yazımı 1 Nisan tarihinde güncelledikten sonra bir daha dokunmamışım. Geçtiğimiz bu zaman diliminde belki de eğitmenlerin artık bu bilgilere ihtiyacı kalmamıştır ancak bu yazının konusunu da salgına göre planlamamıştım sadece yeni bir çalışma ortamına adapte olmam nedeniyle vakit ayıramam sonucu bir ay gecikmeli olarak yayınlayabiliyorum. Malum gelişmeler ve COVID-19 nedeniyle Uzaktan Eğitim araçlarını da yazının başına dahil etme ihtiyacı hissettim.

Yorum yapın


The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.